کد خبر: ۶۵۲۴۰
تاریخ: ۱۹آذر ۱۳۹۷ - ۰۹:۲۷
کد خبر: ۶۵۲۴۰
تاریخ: ۱۹آذر ۱۳۹۷ - ۰۹:۲۷
امروزه بسیار شایع است که افراد برای انجام معاملات
اموال منقول و غیرمنقول خود اقدام به اعطای وکالت بلاعزل میکنند؛ یعنی افراد بدون اینکه به مفاد قانونی، محاسن و پیامدها و مشکلات وکالت بلاعزل واقف باشند حق عزل وکیل را از خود سلب میکند.
به عنوان مثال بسیار اتفاق میافتد که مردم هنگام خرید و فروش ملک یا ماشین، وکالت نامه بلاعزلی بین یکدیگر رد و بدل میکنند یعنی فروشنده پول را کاملاً دریافت میکند و به خریدار وکالت بلاعزل میدهد که مراحل اداری انتقال را انجام داده و از طرف فروشنده به نام خودش سند بزند.
تعریف عقد لازم و عقد جایزعقود به اعتبار دوام به عقد لازم و عقد جایز تقسیم میشوند. عقد لازم عقدی است که هیچیک از دو طرف حق برهم زدن (فسخ) آنرا ندارد مگر در صورتیکه در آن شرط فسخ ذکر شده باشد مانند عقد بیع، عقد اجاره و ...
عقد جایز نیز عقدی است که هر یک از طرفین در هر زمان که بخواهند میتواند آنرا برهم بزند مانند عقد وکالت، عقد ودیعه و ... عقد جایز به موت هر یک از طرفین منفسخ میشود.
در
قانون مدنی ایران اصل بر لازم بودن عقود است مگر اینکه قانونگذار به جایز بودن عقد تصریح نموده باشد، یعنی اگر تردید داشتیم که عقد لازم است یا جایز باید بگوییم که لازم است.
تعریف عقد وکالت در قانون مدنیبه موجب
ماده ۶۵۶ قانون مدنی وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود قرار میدهد. اثر وکالت اعطای نیابت و نمایندگی است بنابراین با اعطای وکالت، وکیل واسطه انجام اعمال حقوقی برای موکل میشود.
همان طور که پیشتر اشاره شد وکالت عقدی جایز است که با مرگ هر یک از طرفین یا استعفای وکیل یا عزل وکیل توسط موکل و یا با جنون هر یک از طرفین پایان مییابد، در واقع وکالت به معنای دادن نمایندگی است، چیزی که در قانون مدنی از آن به عنوان نیابت یاد شده و بر پایه اعتماد است.
تعریف وکالت بلاعزل در قانون مدنیقانون گذار در
ماده ۶۷۹ قانون مدنی به موضوع وکالت بلاعزل اشاره کرده است؛ به موجب ماده مذکور موکل هر وقت که بخواهد میتواند وکیل را عزل کند مگر اینکه وکالت وکیل یا عدم عزل وی در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد. به عنوان مثال در ضمن عقد ازدواج که عقدی لازم است زوج به زوجه وکالت در طلاق می دهد لذا نمی تواند وکالت خود را پس بگیرد.
البته اسقاط حق عزل تا جایی معتبر است که خلاف نظم عمومی نباشد بنابراین در وکالت عام که ناظر به تمام امور موکل باشد اسقاط حق عزل موکل به طور دائمی باطل است، زیرا اعطای چنین وکالتی با شخصیت و آزادی موکل تعارض دارد و خلاف نظم عمومی است مگر اینکه مقید به مهلت شده باشد.
ماهیت وکالت بلاعزل
درج عقد وکالت در ضمن یک عقد لازم و تبدیل شدن آن به وکالت بلاعزل ماهیت آن را تغییر نمیدهد و عقد وکالت همچنان یک عقد جایز است و با فوت یا جنون هر یک از طرفین مرتفع میشود و از این جهت فرقی بین وکالت مطلق و وکالت بلاعزل وجود ندارد بلکه در این نوع وکالت صرفا موکل حق عزل وکیل را در مدت محدود یا نامحدود از خود ساقط نموده یا حق استعفای وکیل از وی سلب میگردد.
انجام مورد وکالت توسط خود موکل
چه وکالت نامه ساده باشد و چه بلاعزل، موکل خودش میتواند عمل وکالت را انجام دهد، یعنی این حق فقط منحصر به وکیل نیست.
اما باید به این نکته اشاره کرد که انجام مورد وکالت به وسیله شخص موکل هنگامی بدون اشکال است که با حقوق وکیل در تعارض نباشد.
به عنوان مثال اگر فروشنده مالی را به دیگری بفروشد و به خریدار وکالت بلاعزل برای انتقال رسمی مال مورد معامله بدهد، فروشنده دیگر نمی تواند مال را به شخص ثالثی انتقال دهد اگر این کار را انجام دهدعمل او جرم و فروش مال غیر محسوب میشود.
دردسرها و مشکلات وکالت بلاعزل
وکالت بلاعزل در امور جزئی داده میشود نه کلی، زیرا اعطای وکالت بلاعزل در تمام امور و به طور دائمی با شخصیت و آزادی موکل تعارض دارد مگر اینکه چنین وکالتی مقید به زمان شده باشد.
به عنوان مثال اکثر مردم هنگام خرید و فروش ملک یا ماشین وکالت بلاعزل میدهند یعنی فروشنده پول را به طور کامل دریافت میکند سپس به خریدار وکالت بلاعزل میدهد تا مراحل اداری انتقال را انجام دهد و از طرف فروشنده وکیل باشد که به نام خودش سند بزند، اما غافل از اینکه وکالت بلاعزل با فوت یا جنون هر یک از طرفین فسخ میشود در این حالت خریدار دیگر نمیتواند مال خریداری شده را به نام خود سند بزند و باید تنظیم سند از طریق وراث متوفی صورت بگیرد.
وکالت زن در طلاق
وکالت بلاعزل فقط در بحث اموال کاربرد ندارد؛ بلکه در احوال شخصیه هم از اهمیت خاصی بر خوردار می باشد؛ مثلا به موجب مفاد
ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی حق طلاق با مرد می باشد؛ ولی زن می تواند با شرط کردن وکالت طلاق از طرف مرد در ضمن عقد یا حتی پس از وقوع عقد نکاح حق طلاق را داشته باشد.
باید به این نکته توجه کرد که حق طلاق زن، عنوان اشتباهی است که برای وکالت زن در طلاق در عرف به کار میرود و معنای حقوقی آن همان وکالت زن در طلاق میباشد.
بیشتر بخوانید: ۶ دلیلی که میتوان به خاطر آن طلاق گرفت!
نهایتاً اینکه زن با داشتن وکالت از شوهر برای طلاق، نمیتواند از طرف وی به دادگاه مراجعه نماید بلکه لازم است با تفویض وکالت به وکیل دادگستری از طرف همسر برای تقدیم دادخواست طلاق توافقی به دادگاه خانواده مراجعه نماید.
مدارک لازم جهت اعطای وکالت بلاعزل
جهت اعطای وکالت بلاعزل باید به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه نمود و اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه وکیل و موکل را باید همراه داشته باشید علاوه بر این اگر اعطای وکالت جهت خرید و فروش خودرو یا ملک است باید سند و مدارکی که نشان دهنده مالکیت موکل است هم به دفترخانه ارائه گردد.
باید این نکته را مد نظر قرار داد که با وجود اینکه وکالت بلاعزل در بیشتر موارد اهداف طرفین قرارداد را تامین میکند و دارای پارهای محاسن میباشد؛ اما در برخی موارد ممکن است دارای پیامدها و مشکلات اساسی باشد و با امضاء یک وکالت نامه رسمی بلاعزل ناخواسته افراد تمام دارایی و اموال خود را ازدست بدهند؛ و این به خاطر عدم علم کافی و اطلاع لازم از وکالت بلاعزل میباشد.
بنابراین به شهروندان محترم توصیه میشود در دادن وکالت بلاعزل به فرد یا افراد دقت لازم را داشته باشند که در آینده دچار مشکل نشوند. چرا که بعضی از افراد از طریق همین وکالت اقدام به کلاهبرداری مینمایند.
نمونه وکالت نامه بلاعزل
وکالت بلاعزل از جمله نامههای اداری حقوقی محسوب میشود و همه دفاتر اسناد رسمی فرمهای مخصوصی برای چنین وکالتنامههایی دارند، اما جهت آشنایی نمونهای از متن وکالت بلاعزل برای حق طلاق و فروش ملک را ارائه داده ایم.
وکالت بلاعزل فروش ملک
موکل: آقای / خانم .......... فرزند ......... بشناسنامه شماره .... متولد ..... صادره از ..... به شماره ملی ........ ساکن ...............
وکیل: آقای / خانم: .......... فرزند ......... بشناسنامه شماره .... متولد ..... صادره از .... به شماره ملی ........ ساکن ...............
مورد وکالت: مراجعه به ادارات شهرداری، ثبت اسناد و املاک، دفاتر اسناد رسمی و دیگر ادارات و مراجع و مقامات ذیربط جهت انجام کلیه امور ساختمانی و اداری و قانونی راجع به ششدانگ ........ به پلاک ...... واقع در بخش ..... ثبت شده به شماره ....... دفتر ..... صفحه ..... و اخذ مجوزات و استعلامات لازمه و سپس در صورت فقد هر گونه منع قانونی فروش و انتقال قطعی سهمی موکل ضمناً موکل ضمن عقد خارج لازم حق عزل وکیل و ضم وکیل را به مدت پنج سال از خود سلب و ساقط نمود.
حدود اختیارات: وکیل مرقوم دارای اختیارات تامه در خصوص مورد وکالت و لوازم آن از جمله حق توکیل به غیر ولو کراراً میباشد و اقدام و امضاء وی به جای اقدام و امضاء موکل معتبر است. مدلول این سند فقط در نفس وکالت مؤثر است.
بتاریخ. /. / ... هجری شمسی.
وکالت بلاعزل در طلاق
موکل: آقای….. فرزند….. شماره شناسنامه….. صادره از….. متولد….. بشماره ملی….. ساکن…..
وکیل: خانم….. فرزند….. شماره شناسنامه….. صادره از….. متولد….. بشماره ملی….. ساکن…..
مورد وکالت: تمامی اختیارات راجع به امر دادرسی در هر یک از مراجع قضائی و محاکم عمومی و خانواده و دیگر مراجع صالحه و ذیربط و تقدیم دادخواست و انتخاب و انعقاد قرارداد وکالت با هر یک از وکلای دادگستری و مطلقه نمودن خانم … (وکیل) از قید زوجیت موکل و یا صدور حکم طلاق فی مابین آنان به هر قسم از طلاق اعم از بائن، رجعی، خلع یا مبارات با هر شرط و قرار و قبول بذل عین مهریه یا معادل یا کمتر و یا بیشتر از آن و با هر شرط ضمن العقد، معرفی و انتخاب داور و قبول یا رد نظریه داوری، حق اعتراض به رای، تجدیدنظر و فرجام خواهی و حق اسقاط آنها، استرداد دعوی یا دادخواست و حضور در هر یک از دفاتر رسمی ثبت طلاق و اجرای صیغه شرعی طلاق و امضاء ذیل و ظهر کلیه اوراق و اسناد و دفاتر مربوطه و ثبت طلاق در شناسنامه موکل و همچنین انجام سایر تشریفات لازم و قانونی با اختیارات کامل به نحوی که در هیچ از مراحل نیازی به حضور و امضاء مجدد موکل نباشد.
حدود اختیارات: وکیل مرقوم دارای اختیارات تامه در خصوص مورد وکالت و لوازم آن از جمله حق توکیل به غیر ولو کراراً میباشد و اقدام و امضاء وی به جای اقدام و امضاء موکل معتبر است. مدلول این سند فقط در نفس وکالت مؤثر است. موکل ضمن عقد خارج لازم حق عزل و ضم وکیل و انجام هرگونه عمل مغایر با مفاد این سند را تا انجام کامل مورد وکالت از خود سلب و ساقط نمود./// فرادید