زنده باد ولایت / دنیا با آمدن ایبوکها، تبلتها و لپتاپها تغییر کرد. به نظر میرسید که با سررسیدن عصر کتابهای دیجیتال، رونق کتابهای کاغذی و کتابخانهها کمتر و کمتر شود اما قدیمیها زنده ماندند. آمارهای منتشرشده از میزان مطالعه و اقبال به کتابهای مکتوب و کتابخانهها، خلاف آن را ثابت کرد و بوی کاغذ و سنت کتابخواندن زنده ماند. حقیقت این است که به اعتقاد بسیاری از کتابخوانهای حرفهای، هیچچیز نمیتواند جای کاغذ را بگیرد. هرچند این نگرانی در کشورهای توسعهیافته درباره کاهش سطح مطالعه کتاب در ماراتن با کتابهای الکترونیک و فضای مجازی وجود دارد اما آنچه این کشورها را به سمت مطالعه سوق میدهد، میل به خواندن و دانستن، بهدلیل نهادینهشدن فرهنگ کتابخوانی است.
همانطور که نیل گیمن، نویسنده بریتانیایی، میگوید: «یک شهر بدون کتابخانه، شهر نیست.» قفسههای کتابخانهها هستند که یک شهر و مردمانش را میسازند. توسعه فرهنگی، یکی از شاخصههای توسعه در هر کشور بوده و یکی از مصادیق توسعه فرهنگی در کشورهای توسعهیافته جهان، رونق کتابخانههاست. نگاه به کتابخانهها و وضعیت آنها، گواه آن است که سهم کشورهای توسعهیافته بیش از کشورهای در حال توسعه است که در این میان، آمریکا با داشتن بهترین کتابخانهها از منظر تعداد منابع و مساحت، در صدر قرار دارد و پس از آن، میتوان از کشورهایی مانند روسیه، آلمان و انگلیس یاد کرد.
براساس دستهبندیهای انجامشده، کتابخانه کنگره آمریکا با 151 میلیون جلد کتاب، در صدر بزرگترین کتابخانههای دنیا قرار دارد و پس از آن، میتوان از کتابخانه بریتانیا با 150 میلیون جلد کتاب، کتابخانه نیویورک با 51 میلیون جلد کتاب، کتابخانه دولتی روسیه با 43 میلیون جلد کتاب و کتابخانه ملی روسیه با 36 میلیون جلد کتاب، یاد کرد. دستهبندی کتابخانهها براساس معیارهای مختلفی انجام میشود اما مجله تایم، روی معیار جالبی دست گذاشته است: «باحالبودن». رتبهبندی تایم از باحالترین کتابخانههای جهان این است:
لیوراریا، پورتو، پرتغال
میزهای چوبی تراشیدهشده، علائم طلاکاریشده، تزئینات سقف و راهپلهای قرمزرنگ و دهلیز شیشهای رنگآمیزیشده. نمای نئوگوتیک این کتابخانه، به سختی از امکانات جذاب درون آن سخن میگوید. این کتابخانه قدیمی بیش از صد هزار عنوان کتاب به زبانهای مختلف را در خود جا داده است. خوزه ساراماگو و فرناندو پسوآ، تم اصلی این کتابخانه را تشکیل میدهند. مجلات، سیدی و کتب قدیمی به همراه امکانات دیجیتال، این کتابخانه را در فهرست تایم بالا آورده و هوشمصنوعی و تصاویر مجازی این کتابخانه را شکلی متفاوت بخشیده است.
بارتر بوکز، انگلیس
این کتابخانه را میتوان آلونکی برای جنگجهانی دانست. میتوان همهچیز را درباره جنگجهانی اینجا بهطور یکجا دید و سفری در تاریخ کرد. واردشدن به ایستگاه راهآهن قدیمی متعلق به دوران ویکتوریا، شما را مطمئن میکند که به جای جالبی قدم گذاشتهاید. فرشهای قدیمی، کاناپههایی از پرنیان، شومینههایی به شکل سنتی و ستونی از کتابها از مرکز اتاق تا سقف بلند این کتابخانه چیده شدهاند. انتخاب گستردهای بین تمامی اجناسی که بوی نوستالژی میدهند؛ از کتاب گرفته تا اسباببازی کودکان دهه 1940 و 1950 در این کتابخانه به بهترین شکل تصویر شده است.
پاورهاوس آرنا، بروکلین
بروکلین را میتوان مرکز ادبی نیویورک دانست؛ جایی که افرادی مانند پل استر، جومپا لاهیری و جنیفر ایگان از میان کتابفروشیهای رنگارنگش سر بیرون آوردند. متفاوتبودن و موردتوجه قرارگرفتن در بروکلین، شاید سختترین کار جهان باشد و پاورهاوس آرنا، به بهترین شکل این کار را کرده است. مدیر این کتابخانه معتقد است که این کتابفروشی آزمایشگاه خلاقیت است؛ جایی برای تفکر خلاق، مکانی که کتابها در آن میزبان حوادث هستند. ورکشاپها، نمایشگاههای مختلف، میزبانی از سخنرانیها و کارگاههای بهترین و متفاوتترین هنرمندان جهان، این کتابفروشی را تبدیل به مکانی فوقالعاده کرده است.
کافهباریا ال پندولو، مکزیکوسیتی
رفتن به این کتابخانه مثل پا گذاشتن به سرزمین عجایب است؛ وقتی آلیس قرار است با کتاب سورپرایز شود. 24 قفسه کتاب مخصوص کودکان، اینجا را بهشتی برای آنها کرده است. موسیقی زنده، شعرخوانی، استندآپ کمدی و رویدادهای جذاب دیگر روی سنی مخصوص اجرا میشود و نیز دالانهایی با صفی جذاب از گلدانها و گیاهان که در هم فرو رفتهاند. پیانو بوکوفسکی همهجا شنیده میشود و میزهای مختلفی به نام شاعران و نویسندگان مختلف در آنجا وجود دارد که میتوانید روی آنها بنشینید و غذای مورد علاقه، نویسنده یا شاعر مورد علاقه خود را بچشید.