: جديدترين مبلغ ديه اعضاي مختلف بدن
تاریخ انتشار: 95/05/26 17:48
آنا/ ديه يا خونبها از قوانين اسلام است و در واقع به مال يا پولي گفته ميشود که به سبب کشتن انسان يا نقص عضو يا صدمه به منافع اعضا (بينايي، شنوايي و ...) به کسي که صدمه ديده يا به بازماندگان او پرداخت ميشود، ميزان ديه از سوي دادگاه طبق قانون مجازات اسلامي براي جنايت و تصادفات جرحي تعيين ميشود و البته طي سالهاي اخير با توجه به تورم ميزان ديه به صورت چشمگيري افزايش پيدا کرده است به طوري که ميزان ديه در سال 95 نسبت به سال 74 حدود 53 برابر شده است
در ادامه گزارش مبلغ ديه اعضاي بدن بر اساس نرخ ديه کامل در سال 1395 شده است.
همه مو: 000/000 /190 تومان
شايد برخي فکر کنند مو ارزش چنداني نسبت به ساير اعضاي بدن ندارد و در نزاعها دستاورد خوبي براي زورآزمايي به حساب ميآيد اما در قانون آمده است که اگر در نزاعي موي سر يا صورت مردي به طور کامل از بين برود و ديگر نرويد، فرد خاطي بايد ديه کامل بپردازد (190 ميليون تومان) و اگر موي مرد مجددا برويد نسبت به موي سر ضامن اَرش است (ارش به خسارتي گفته ميشود که در قانون مقدار دقيق آن مشخص نشده است و قاضي آن را مشخص ميکند) و اگر رويش مجدد در خصوص ريش مرد باشد فرد بايد يک سوم ديه کامل را بپردازد. (63 ميليون تومان و سيصد و سي سه هزار تومان). همچنين بر اساس ماده 577 قانون مجازات اسلامي، کندن و يا از بين بردن تمام موي سر زن، در صورتي که ديگر نرويد، ديه کامل يک زن را شامل ميشود و اگر دوباره برويد، موجب مهرالمثل است. (در اين حکم فرقي ميان موي کمپشت و پرپشت و کودک و بزرگسال نيست.)
يک چشم: 000/000 /95 تومان
چشمها هم جزو اعضاي حساس بدن محسوب ميشود. در قانون آمده است اگر در نزاع يا درگيري دو چشم سالم از بين برود بايد ديه کامل (190 ميليون تومان) پرداخت شود و اگر يک چشم به تنهايي آسيب ببيند بايد نصف ديه (95 ميليون تومان) پرداخت شود. بايد بگوييم تمام چشمهايي که بينايي دارند در اين حکم يکسان هستند حتي اگر از لحاظ ضعف و بيماري و شبکوري و لوچ بودن با يکديگر فرق داشته باشند. گاهي در نزاعي ممکن است پلک فرد آسيب ببيند در اين صورت ديه مجموع چهار پلک دو چشم ديه کامل (190 ميليون تومان) خواهد بود و ديه پلکهاي بالا يک سوم ديه کامل ( 63 ميليون تومان و سيصد و سي سه هزار تومان) و ديه پلکهاي پايين نصف ديه کامل (95 ميليون تومان) است.
دنده: 000 /750 /4 تومان
در ماده 653 آمده که ديه شکستن هر يک از دندههاي محيط به قلب که از آن حفاظت ميکند، يک چهلم ديه کامل (چهار ميليون و هفتصد و پنجاه) و ديه شکستن هر يک از دندههاي ديگر، يک صدم ديه کامل (يک ميليون و نهصد هزار تومان) است. البته يک تبصره هم وجود دارد، آن هم اينکه کندن دنده موجب ارش است. بر اساس ماده ۶۵۵ قطع و از بين بردن دو استخوان ترقوه، موجب ديه کامل (190ميليون تومان) و هر کدام از آنها موجب نصف ديه کامل (95 ميليون تومان) است.
دست و پا: 000/000 /95 تومان
قطع کردن و يا از بين بردن هر يک از دستها از مفصل مچ به شرط آنکه داراي انگشتان کامل باشد، موجب نصف ديه کامل است (95 ميليون تومان) خواه شخص مصدوم دو دست داشته باشد، خواه يک دست. طبق ماده 636 قطع تمام انگشتان يک دست از انتهاي انگشتان يا تا مچ، موجب نصب ديه کامل (95 ميليون تومان) است. قطع دست اصلي کسي که از مچ يا آرنج يا شانه داراي دو دست است، موجب نصف ديه کامل (95 ميليون تومان) و قطع دست زائد موجب ارش است. تشخيص دست اصلي و زائد بر عهده کارشناس مورد وثوق است. بر اساس ماده ۶۴۱ ديه هر يک از انگشتان اصلي دست، يک دهم ديه کامل (19 ميليون تومان) است. بريدن يا از بين بردن هر بند انگشت غير شست، موجب يک سوم ديه آن انگشت ( 6ميليون و سيصد و سي هزارتومان) است.
يک گوش:000/000 / 95 تومان
طبق ماده 600 از بين بردن دو لاله گوش ديه کامل (190 ميليون تومان) دارد و از بين بردن هر يک از آنها نصف ديه کامل (95 ميليون تومان) را شامل ميشود. اگر در نزاع و يا تصادفي نرمه گوش از بين برود بايد يک ششم ديه کامل (31ميليون و ششصد و سي و سه هزار تومان) پرداخت شود. پاره شدن لاله يک گوش يک ششم ديه کامل دارد و پاره کردن نرمه يک گوش يک نهم ديه کامل است (21 ميليون و صد و يازده هزار تومان) و در هر دو مورد در صورت بهبودي کامل ارش ثابت است. هرگاه آسيب رساندن به گوش به حس شنوايي سرايت کند يا باعث سرايت به استخوان و شکستگي آن شود هر کدام ديه جداگانهاي دارد.
بيني: 000/000 /190تومان
قطع کردن و يا از بين بردن تمام بيني يا نرمهاي که پايين استخوان بيني است ديه کامل دارد (190 ميليون تومان) و از بين بردن تمام نرمه با تمام يا مقداري از استخوان بيني در صورتي که در يک دفعه باشد، ديه کامل (190 ميليون تومان) دارد اما اگر نرمه بيني در يک دفعه، تمام و يا مقداري از استخوان بيني در دفعه ديگر از بين برود براي نرمه ديه کامل (150 ميليون تومان) و براي استخوان ارش تعيين ميشود. در ماده 593 قانون مجازات اسلامي شکستن استخوان بيني در صورتي که موجب آسيب رسيدن به بيني يا از بين رفتن آن شود، ديه کامل (150 ميليون تومان) دارد و چنانچه بدون عيب و نقص اصلاح شود موجب يک دهم ديه کامل (19 ميليون تومان) و اگر با عيب و نقص بهبود پيدا کند موجب ارش است. طبق ماده 549 اگر هر يک از پرههاي بيني يا پرده ميان دو سوراخ آسيب ببيند بايد يک سوم ديه کامل ( 63 ميليون تومان و سيصد و سي سه هزار تومان) پرداخت شود.
يک لب: 95/000/000 تومان
طبق ماده 607 از بين بردن دو لب، ديه کامل (190 ميليون تومان) و هر يک از لبها نصف ديه کامل (95 ميليون تومان) را دارد. حال اگر در درگيري مقداري از لب از بين برود آن مقدار نسبت به تمام لب محاسبه ميشود. حالا اگر در جنايت و درگيري يک يا دو لب و يا قسمتي از آن جمع بشود، موجب ارش است و قاضي ميزان ديه آن را مشخص ميکند. طبق ماده 609 قانون مجازات جمهوري اسلامي ايران جنايتي که باعث سست يا فلج شدن لبها شود موجب دو سوم ديه يک لب (ديه يک لب 95 ميليون تومان و دو سوم اين مقدار 63 ميليون تومان و سيصد و سي سه هزار تومان ميليون تومان) ميشود.
دندان: 000 /500 /9 تومان
از بين بردن تمام دندانهاي دائم بيست و هشت گانه طبق ماده 616 ديه کامل (190 ميليون تومان) دارد که به اين ترتيب است: دندان جلو از پيش، چهارتايي، نيش که هر کدام دو عدد در بالا و دو عدد در پايين ميرويد و جمعا دوازده عدد است هر کدام يک بيستم ديه کامل (نه ميليون و پانصد هزار تومان) دارد. دندانهاي عقب که در چهار سمت پاياني از بالا و پايين در هر کدام يک ضاحک و سه ضرس قرار دارد و جمعا شانزده عدد است، هر کدام يک چهلم ديه کامل (چهار ميليون و هفتصد و پنجاه هزار تومان) دارد. طبق ماده 618 هرگاه دندانهاي اصلي دائمي از بيست و هشت عدد کمتر باشد به همان نسبت از ديه کامل کاهش مييابد خواه خلقتا کمتر باشد يا در اثر عارضهاي کم شده باشد. در ماده قانوني 621 کندن دندان لق يا ترک خورده که منفعت آن باقي است، موجب ديه همان دندان و در غير اين صورت موجب ارش است.
ستون فقرات: 000/000 /19تومان
طبق ماده 647ديه شکستن ستون فقرات به اين ترتيب است: شکستن ستون فقرات در صورتي که اصلا درمان نشود و يا بعد از علاج به صورت خميده در آيد موجب ديه کامل (190 ميليون تومان) است. شکستن ستون فقرات که بيعيب درمان شود ولي موجب از بين رفتن يکي از منافع شود مانند اينکه مصدوم توان راه رفتن يا نشستن نداشته باشد و يا توان جنسي يا کنترل ادرار وي از بين برود موجب ديه کامل (190 ميليون تومان) است. شکستن ستون فقرات که بدون عيب درمان شود، موجب يک دهم ديه کامل (19 ميليون تومان) است.
زبان:000/000 /190تومان
در ماده 611 قانون مجازات قطع يا از بين بردن تمام زبانِ گويا مستوجب پرداخت ديه کامل (190 ميليون تومان) است و ديه از بين بردن قسمتي از آن به نسبت گويايي از بين رفته است که با تقسيم تمام ديه به حروفي که فرد ديگر نميتواند تکلم کند، محاسبه ميشود. اين ماده دو تبصره دارد. اول اينکه ديه از بين بردن اداي هر حرف با توجه به حروف زبان تکلم فرد آسيب ديده تعيين ميشود مانند اينکه از بين بردن قدرت اداي يک حرف شخص فارسي زبان، يک سي و دوم ديه کامل است. تبصره دوم اينکه شخصي که داراي لکنت زبان است و يا به کندي يا تندي سخن ميگويد يا برخي از حروف را نميتواند تلفظ کند گويا محسوب ميشود.
گردن: 000/000 /190تومان
کج شدن و خميدگي گردن در اثر شکستگي در صورت عدم بهبودي و باقي ماندن اين حالت موجب ديه کامل (190 ميليون تومان) و در صورت بهبودي و زوال حالت خميدگي و کج شدگي موجب ارش است. طبق مواد قانوني 627 و 628 اگر شکستگي گردن بدون کج شدن و خميدگي آن باشد و مانع فرو بردن يا جويدن غذا يا نقص آن و يا مانع حرکت گردن شود موجب ارش است.
يک فک:000/000 /95 تومان
قطع کردن و يا از بين بردن دو استخوان چپ و راست فک که محل رويش دندانهاي پايين است، ديه کامل (190 ميليون تومان)، هر کدام از آنها نصف ديه کامل (95 ميليون تومان) و مقداري از آنها به همان نسبت ديه دارد. طبق ماده 630 ديه فک مستقل از ديه دندان و ساير اعضا است و اگر با فک، دندان يا غير از آن از بين برود يا آسيب ببيند هر کدام ديه يا ارش جداگانه دارد.
مقدار ديه از سوي دادگاه براي جنايت و حادثهاي که به وقوع پيوسته تعيين ميشود و تخفيفي براي دريافت آن در کار نيست مگر اينکه شاکي رضايت دهد يا راضي به تخفيف شود. حالا اگر فرد مقصر بر اثر درگيري فوت کند، پرداخت ديه هنوز پا برجاست و لازم است که ديه او از ماترکي که از وي باقي مانده پرداخت شود. همچنين اگر فردي در يک دعواي دسته جمعي کشته يا زخمي شود يا مثلا جنازهاش را در خيابان پيدا کنند و مشخص نشود چه کسي قاتل است، ديه از محل بيتالمال پرداخت ميشود.
ميزان ديه در دين اسلام براي مرد و زن مسلمان و مردان و زنان معتقد به ساير اديان متفاوت است. اکثر فقها بر نصف بودن ديه قتل زن نسبت به مرد توافق نظر دارند و در اين مورد ميان فقهاي شيعه و فقهاي اهل سنت اتفاق نظر وجود دارد. البته بر اساس ماده 560 قانون مجازات اسلامي، ديه زن و مرد در اعضاء و منافع تا کمتر از ثلث ديه کامل مرد يکسان است و چنانچه ثلث يا بيشتر شود ديه زن به نصف تقليل مييابد. همچنين بر اساس قانون «بيمه اجباري خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشي از وسايل نقليه» ديه زن و مرد در تصادفات يکسان است.
معيار محاسبه ديه در اسلام علاوه بر صد شتر، شامل موارد ديگري از جمله صد گاو، هزار گوسفند، دويست دست حلّه، هزار دينار و ده هزار درهم ميشود که مجرم، اختيار دارد که هر يک از اين موارد را انتخاب کند، همچنين اگر طرفين با هم توافق کنند، ميتوانند قيمت مورد انتخابشده را بپردازند.
تغيير در ميزان نرخ ديه اختياري است که به رئيس قوه قضائيه داده شده است که وي با رعايت نرخ روز ميزان آن را تعيين ميکند. 16 اسفند سال 94 بود که حجتالاسلام غلامحسين محسنياژهاي، سخنگوي قوهقضائيه در نود و سومين نشست خبري خود درباره نرخ ديه در سال آتي گفت: بر اساس قانون قوه قضائيه موظف است با بررسيهاي لازم قيمت ديه براي سال بعد را اعلام کند. طبق بررسيهاي ما و همچنين در جلسه مسئولان عالي قضايي که هفته گذشته برگزار شد، با لحاظ بررسيهاي ميداني، کارشناسي و همچنين در نظر گرفتن تورم مبلغ ديه براي سال 95، 190 ميليون تومان در ماههاي غيرحرام مشخص شد و طبيعتا در ماههاي حرام اين مبلغ يک سوم افزايش پيدا خواهد کرد.
بر اين اساس، نرخ ديه در ماههاي حرام برابر ۲۵۳ ميليون و سيصد هزار تومان محاسبه ميشود. اين افزايش که روند آن را به ترتيب سالهاي سپري شده در جدول زير مشاهده ميکنيد، پيش از هر چيز نشانگر تورم چشمگير و شديد حاکم بر کشورمان در يک دهه اخير است؛ تورمي که برخي معتقدند با توجه به آن، بايد نرخ ديه بيش از آنچه تعيين شده است، معين ميشد.
بر اين اساس، نرخ ديه در سال 88 نسبت به سال 87 هيچ تغييري نداشته است و بيشترين نرخ تغييرات ديه متعلق به سال 93 است که نسبت به سال گذشتهاش(سال 92) با جهشي 37 ميليون توماني روبهرو بوده و در اين بين کمترين تغييرات نرخ ديه مربوط به سال 76 است که نسبت به سال گذشتهاش با افزايشي 700 هزار توماني روبهرو بوده است.
نرخ ديه اعضاي بدن در سال 95
اگر کسي کشته شود تکليف او مشخص است و ديه کامل به بازماندگانش تعلق ميگيرد، اما گاهي در نزاع يا تصادف جرحي مشکلي پيش ميآيد و فرد از ناحيهاي دچار جراحت ميشود. در اين زمان است که دادگاه و پزشکي قانوني طبق مادههاي قانوني مقدار ديه را مشخص ميکنند.