: رازگشايي از يک سِر بزرگ داعش
تاریخ انتشار: 95/06/04 21:13
تابناک/ از هر يک ميليون نفر جمعيت تونس، 546 نفر به داعش پيوستهاند. کشورهاي کوچکي مانند مالديو، کوزوو، بوسني، قرقيزستان و مقدونيه هم وضعيت خطرناکي دارند. فنلاند حدود 42هزار نفر مسلمان دارد که طبق آمارهاي مختلف حدود 70 نفر از آنها به داعش پيوستهاند. اين بدان معناست که با همين نسبت، اگر فنلاند يک ميليون مسلمان داشت، 1546 نفر از آنها به داعش ميپيوست.
حملات بزرگ تروريستي افراد تحت تاثير گروه داعش، کشورهاي مختلفي را تحت تاثير قرار داده است. قاره اروپا به ويژه هدف حملاتي جدي قرار گرفته است و اين بيم وجود دارد که آسيبپذيري کشورهاي اروپايي در برابر تروريستهاي آموزش ديده توسط داعش ادامه داشته باشد.
پژوهشي که اخيرا توسط افرايم بن ملچ و استبان کلور در دفتر ملي تحقيقات اقتصادي در ايالات متحده انجام شده است، به خاستگاه جغرافيايي اعضاي داعش و چرايي احتمالي عضويت آنان در اين گروه تروريستي پرداخته است.
جدول زير که با توجه به گزارشهاي مختلف تهيه شده است، کشورها را بر اساس سه معيار ردهبندي کرده است. کشورهاي با بيشترين تعداد عضو در داعش، کشورهاي با بيشترين سرانه عضويت در داعش با توجه به جمعيت آنها و کشورهاي با بيشترين سرانه عضويت در داعش با توجه به جمعيت مسلمانان آنها.
کشور نخست از نظر بيشترين تعداد عضو در داعش، تونس است که 6هزار تبعه آن به داعش پيوستهاند. عربستان سعودي (2500)، روسيه، ترکيه، اردن و لبنان نيز کشورهايي هستند که شهروندان زيادي از آنها به عضويت داعش در آمدهاند. در بين کشورهاي اروپايي، فرانسه (1700)، آلمان (760) و بريتانيا (760) کشورهايي هستند که در ده رتبه اول قرار دارند.
با در نظر گرفتن جمعيت کشورها، باز هم تونسيها در رتبه اول قرار دارند. از هر يک ميليون نفر جمعيت اين کشور، 546 نفر به داعش پيوستهاند. با توجه به اين شاخص، کشورهاي کوچکي مانند مالديو، کوزوو، بوسني، قرقيزستان و مقدونيه وضعيت خطرناکي دارند.
آخرين شاخص تعداد اعضاي داعش تبعه يک کشور با توجه به تعداد مسلمانان آن کشور است که در اين شاخص، کشورهاي اسکانديناوي و اروپا در صدر فهرست قرار ميگيرند. فنلاند حدود 42هزار نفر مسلمان دارد که طبق آمارهاي مختلف حدود 70 نفر از آنها به داعش پيوستهاند. اين بدان معناست که با همين نسبت، اگر فنلاند يک ميليون مسلمان داشت، 1546 نفر از آنها به داعش ميپيوست. از نظر اين شاخص، ايرلند، بلژيک، سوئد، اتريش، دانمارک و نروژ نيز رتبههاي زير ده دارند. ديگر کشورهاي اين ردهبندي تونس، مالديو و ترينيداد و توباگو خواهند بود.
با توجه به آمار فوق، پژوهشگران موسسه آمريکايي در تلاش براي توضيح اين آمار مدعي هستند که مشکلات اقتصادي اولين عاملي است که معمولا در عضويت در داعش مهم دانسته ميشود. عدهاي بر اين تصور هستند که نابرابري اقتصادي در دنيا در حال افزايش است و در کشورهاي با شرايط اقتصادي بدتر، فرصتهاي شغلي کمتر و نابرابري بيشتر، احتمال گرايش به افراط افزايش مييابد ولي آمار فوق اين نظر را تائيد نميکند. در واقع اين کشورهاي مرفه و توسعه يافته هستند که احتمال عضويت اتباع مسلمان آنها در داعش بيشتر است. طبق اين آمار، به ازاي هر ده درصد افزايش در ميزان توليد ناخالص داخلي، احتمال پيوستن يکي از ساکنين يک کشور به داعش 1.5 درصد بيشتر هم بوده است. اين پژوهش همچنين نشان ميدهد که اتفاقا کشورهايي که شاخص توسعه انساني بالاتري دارند، تعداد داعشيهاي بيشتري هم دارند.
ممکن است تصور شود که حالا که عوامل اقتصادي، عامل اصلي عضويت در داعش نيستند پس عوامل سياسي مهمترين عامل هستند. عدهاي معتقدند که اختناق سياسي در داخل کشور و نداشتن امکان بروز ديدگاههاي سياسي است که افراد را به عضويت در داعش متمايل ميکند ولي باز هم آمار نشان ميدهد که کشورهايي هستند که از نظر اقتصادي توسعه يافته هستند، نابرابري درآمدي در آنها کم است و نهادهاي سياسي توسعه يافتهاي نيز دارند ولي باز هم به نسبت اعضاي داعشي زيادي دارند.
اگر عوامل اقتصادي و سياسي نتوانند تعداد بالاي اعضاي داعشي يک کشور را توضيح دهند، پس چه چيزي را بايد عامل گستردگي عضويت اتباع مثلا کشورهاي اروپايي در داعش دانست؟ طبق پژوهش انجام شده، دو عامل ديگر را نيز ميتوان مورد توجه قرار داد. اولين آمار، تعداد مسلمانان در يک کشور است ولي عامل دوم جالبتر و مشکلسازتر است. آمار نشان ميدهد که هر چه جمعيت مسلمان در يک کشور اروپايي منزويتر باشند، احتمال عضويت آنها در داعش بيشتر ميشود. پژوهشگران موسسه آمريکايي مدعي هستند که اين کشورهاي اروپايي با انزواي قومي و مذهبي مواجه هستند. به عبارت ديگر، هر چه جمعيت بومي يک کشور اروپايي يکنواختتر و همسانتر باشند، ميزان جدايي جمعيت مهاجر خاورميانهاي و مسلمان از ديگر اهالي آن کشور بيشتر ميشود و احتمال عضويت آنها در داعش بيشتر ميشود.
خ